MECHANIKA

•Starożytna Grecja chronologia

–Tales z Miletu (twierdzenie Talesa) przewidział zaćmienie Słońca (ang. eclipse)

VII/VI w. p.n.e.) – filozof (uczony) grecki okresu przedsokratejskiego, przedstawiciel jońskiej filozofii przyrody. Powszechnie uznawany za pierwszego filozofa, matematyka i fizyka cywilizacji zachodniej oraz za inicjatora badań nad przyrodą jako nauki. Należy też do kanonu siedmiu mędrców. Talesa postrzega się jako pierwszego filozofa głównie dlatego, że zainicjował wyjaśnianie rzeczywistości przez odwoływanie się do natury i rozumu bardziej niż do mitologii i tradycji – Grecy widzieli w nim jednak raczej mędrca, niż filozofa.

Twierdził, że wszystko co istnieje pochodzi z pratworzywa -wody. Pierwszy w dziejach miał podejście redukcjonistyczne - wyjaśnienie mnogości zjawisk przez minimalną ilość hipotez. Jego uczeń

Anaksymander z Miletu

był autorem pierwszego w historii ludzkości dzieła filozoficznego, znanego pod tytułem

 Περὶ φύσεως   -  Peri physeos, czyli  O naturze   lub   O przyrodzie

Uznał, że substancja, z której powstał wszechświat nie może być przyrównan do żadnej obecnie występującej - był to bezkształtna i niemająca ograniczeń masa (apeiron = bezkres).

Główna rolę widział w działaniu przeciwieństw: zimno-ciepło, gęste i  rzadkie skupienie dające ziemię, wodęi ogień. Inny uczeń

Anaksymenes z Miletu

uznał powietrze za pierwotny żywioł, z którego inne ciała powstają przez zagęszczanie i wieczny ruch.

–Heraklit z Efezu  ("Wszystko płynie" - "panta rhei")

Filozofia Heraklita głosi, że ciągłe stawanie się i przemijanie jest najważniejszą cechą bytu. Byt nie ginie i nie powstaje, jedynie się zmienia – zaś stawanie się i przemijanie jest wynikiem nieprzerwanego ścierania się wyodrębnionych z bytu przeciwieństw, jak ciemność i jasność, zimno i ciepło (dialektyka ontologiczna). Wszelkie zdarzenia wynikają z napięcia powstającego między przeciwieństwami. Jego teorię zmienności nazywa się wariabilizmem lub heraklityzmem, a najlepszym jej obrazem jest rzeka – jej wody ciągle się zmieniają płynąc (stgr. Πάντα ῥεῖ καὶ οὐδὲν μένει panta rhei kai ouden menei – wszystko płynie, nic nie stoi w miejscu, jest w ciągłym ruchu). Za arché (zasadę na której opiera się Wszechświat) Heraklit uznał ogień, który żyje śmiercią tego, co spala. Niektórzy interpretatorzy filozofii Heraklita uważają, iż dlatego mędrzec uznał ogień za zasadę świata, bo dynamika tego żywiołu odzwierciedla obraz świata – jego ruch i dynamizm. Jednak procesem przemian kieruje logos – mądrość. Logos jest utożsamiany z siłą kosmiczną – rozumem. Można go też utożsamiać ze starożytną zasadą makro- i mikrokosmosu – jedno prawo dosięga wszystkiego np. prawo śmierci. I tak też logos wszystko przenika. Według Heraklita świat jest wieczny i odwieczny – nie stworzył go żaden bóg.

–Pitagoras,Filolaos (liczby,figury,muzyka,filozofia,kosmos,chaos)

–Anaksagoras (jako pierwszy podał poprawne wyjaśnienie zaćmienia Słońca i Księżyca. Na podstawie obserwacji meteorytów spadających na Ziemię, które są bryłkami czerwonego rozgrzanego żelaza, wnioskował że Słońce i inne gwiazdy musiały być również właśnie takimi kulami, oskarżany o herezję i obroniony przez Peryklesa)

  Euklides(dzieło "Elementy", geometria euklidesowa, aksjomaty, prawo odbicia światła)

  Zenon z Elei (paradoksy ruchu)

–Demokryt z Adbery (atomy), Epikur(sk.l.atomów)

–Platon,Eudoksos (geometria, ruch planet) Akademia Platońska

Arystoteles (Fizyka) Liceum ->uczeń:

 Aleksander Macedoński /Wielki/       Alexander          AM2022

Arystarch z Samos (jako pierwszy zaproponował heliocentryczny model Układu Słonecznego z Ziemią obracającą się wokół własnej osi)

  Archimedes z Syrakuz (śruba A. )

Był autorem traktatu o kwadraturze odcinka paraboli, twórcą hydrostatyki i statyki, prekursorem rachunku różniczkowego i całkowego. W dziele Elementy mechaniki wyłożył podstawy mechaniki teoretycznej (głównie statyki). Zajmował się również astronomią – opisał ruch pięciu planet, Słońca i Księżyca wokół nieruchomej Ziemi, zbudował globus i planetarium z hydraulicznym napędem, które Marcellus zabrał jako jedyny łup z Syrakuz. Odkrycia Archimedesa prawo Archimedesa aksjomat Archimedesa zasadę dźwigni – sławne powiedzenie Archimedesa „Dajcie mi punkt podparcia, a poruszę Ziemię” prawa równi pochyłej środek masy i sposoby jego wyznaczania dla prostych figur pojęcie siły Obliczył dokładniej niż dotychczas wartość liczby pi.

- Heron z Aleksandrii

Eratostenes (pomiar obwodu Ziemi - nr 1 na liście 10 najpiękniejszych eksperymentów fizyki), oszacował odległość od Słońca i Księżyca do Ziemi. Twierdził, że, płynąc na zachód od Gibraltaru, można dotrzeć do Indii. Jako pierwszy zaproponował wprowadzenie roku przestępnego

–Ptolemeusz(dzieło "Almagest" z opisem układu geocentrycznego)

•Starożytny Rzym – Witruwiusz,Warron,

Lukrecjusz (arcydzieło - napisany heksametrem poemat De rerum natura -"O naturze wszechrzeczy")

Hypatia z Aleksandrii Ὑπατία  

Fizyka nowożytna:

prekursor: Leonardo da Vinci  

Galileusz  - Galileo Galilei

 Odkrycia: izorchonizm wahadła, tor paraboliczny rzutów, zasada swobodnego spadku (jedno z 2 doświadczeń

na liście 10 najpiękniejszych eksperymentów fizyki),

odkrycie względności ruchu, zjawiska bezwładności, liczne odkrycia astronomiczne i optyczne

Obecnie: zasada względności Galileusza - wszystkie prawa mechaniki są niezależne od układu odniesienia

     transformacja Galiluesza (miedzy układami, których względna prędkość jest stała) 

Prześladowany przez Inkwizycję za obronę heliocentrycznej teorii Kopernika (rehabilitacja , W 1966 r. W.Wysocki zagrał główną rolę w sztuce Bertolta Brechta „Życie Galileusza” )

  Christiaan_Huygens

Huygens był pierwszym, który zajął się budową precyzyjnych zegarów mechanicznych. Zegar wahadłowy został wynaleziony przez Galileusza (wcześniej pierwsze szkice wykonał Leonardo da Vinci), jednak to właśnie Christiaan zbudował pierwsze dokładne zegary wahadłowe. ( czas biologoiczny )

  Sir Isaac_Newton

Naukowy geniusz i odkrywca trzech zasad dynamiki. W swoim dziele Philosophiae naturalis principia mathematica (1687) przedstawił prawo powszechnego ciążenia oraz prawa ruchu, leżące u podstaw mechaniki klasycznej. Niezależnie od Gottfrieda Leibniza przyczynił się do rozwoju rachunku różniczkowego i całkowego. Opis zjawisk fizycznych za pomocą równań różniczkowych jest do dzisiaj cechą fizyki.

Starożytne liczenie -Grecja i Rzym