Fotony... Elektrony... Atomy... Promieniotwórczość...

Joseph John Thomson Joseph_John_Thomson

Thomson wprowadził do fizyki pojęcie jonu gazowego, odegrał kluczową rolę w odkryciu elektronu, stwierdzając jego uniwersalną naturę, po raz pierwszy określił jego stałą fizyczną – stosunek e/m. Opracował także teorię dwóch głównych metod oceny liczby elektronów zawartych w atomach różnych pierwiastków. Przyjął, że atom jest kulką materii o ładunku dodatnim, w której pogrążone są elektrony. Łączny ich ładunek co do wartości bezwzględnej równy jest ładunkowi kuli. Późniejsze prace Thomsona nad promieniami i stosunkiem e/m dla promieni kanalikowych (zob. historia odkrycia protonu, promieniowanie anodowe (kanalikowe)[5] doprowadziły do odkrycia izotopów. Wykonał liczne badania w dziedzinie teorii elektronów, prowadząc prace nad wyładowaniami w gazach rozrzedzonych i inne. Prowadził prace nad przewodnictwem prądu elektrycznego przez gazy. Za prace te otrzymał w 1906 roku Nagrodę Nobla z fizyki. Skonstruował pierwszy spektrometr mas. W roku 1911 dokonał pierwszej analizy wiązki jonów. W roku 1913 odkrył, wraz z F.W. Astonem, istnienie izotopów neonu.


Gustav Robert Kirchhoff Gustav_Kirchhoff

twórca prawa promieniowania cieplnego dotyczącego zależności między zdolnością emisyjną i absorpcyjną, oraz praw dotyczących obwodów elektrycznych (pierwsze i drugie prawo Kirchhoffa). Razem z Robertem W. Bunsenem odkryli cez i rubid, wynaleźli spektroskop, a także opracowali metody analizy spektralnej.


Ilustracja John William Strutt, 3. baron Rayleigh, Lord Rayleigh

John William Strutt, 3. baron Rayleigh, Lord Rayleigh (ur. 1842 w Langford Grove, zm. 1919 w Witham) – brytyjski fizyk, profesor Uniwersytetu w Cambridge (1879-1887) i Uniwersytetu w Londynie (od roku 1887), laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w roku 1904 „za badania nad gęstością najważniejszych gazów i odkrycie argonu”.



Josef_Stefan

Prowadził badania głównie w dziedzinie optyki, kinetycznej teorii gazóworaz ciepła. W 1878 roku stwierdził doświadczalnie zależność zdolności emisyjnej ciała doskonale czarnego od jego temperatury. Jego odkrycie jest znane jako (!!!) prawo Stefana-Boltzmanna.


Wilhelm Wien Wilhelm_Wien

Fizyk niemiecki, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w roku 1911 za ustalenie związku między temperaturą ciała doskonale czarnego a jego promieniowaniem cieplnym


Max Karl Ernst Ludwig Planck Max_Planck

Mając 18 lat Planck zdał egzamin państwowy nauczycielski, a rok póżniej w lutym 1879 obronił doktorat ("Über den zweiten Hauptsatz der mechanischen Wärmetheorie"). Potem krótko uczył matematyki i fizyki w swym dawnym gimnazjum w Monachium. W czerwcu 1880, w wieku 22 lat, przeprowadził przewód habilitacyjny ("Gleichgewichtszustände isotroper Körper in verschiedenen Temperaturen "). Kolejne 5 lat spędził na Uniwersytecie Monachijskim jakoprivatdozent, utrzymując się z publikacji naukowych. W 1885 r. został powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego w katedrze fizyki teoretycznej Uniwersytetu Kilońskiego. Jego prace z dziedziny termodynamiki i entropii nie wywołały początkowo zainteresowania w świecie naukowym, jednakże monografia pt. "Zasada zachowania energii" zyskała w 1887 r. wyróżnienie na Uniwersytecie w Getyndze. Rok później Planck został powołany na Uniwersytet Berliński, gdzie w 1892 r. awansowano go na profesora zwyczajnego. W tym czasie jego pozycja naukowa jest już ugruntowana, co znajduje wyraz w wybraniu go w 1894 r. do Pruskiej Akademii Nauk. W Berlinie został także jednym z członków Niemieckiego Towarzystwa Fizycznego prowadził wykłady z zakresu fizyki teoretycznej. Był promotorem kilku późniejszych sław z dziedziny fizyki, w tym dwóch laureatów Nagrody Nobla (Max von Laue i Walther Bothe). Jako jeden z pierwszych docenił teorię względności Einsteina i będąc rektorem Uniwersytetu Berlińskiego sprowadził go na tę uczelnię. W 1918 r. został laureatem Nagrody Nobla. Od lat 20. XX w. Planck uchodził za największy autorytet w dziedzinie fizyki w Niemczech i piastował wiele czołowych stanowisk w towarzystwach naukowych swego kraju.



Philipp Lenard w 1900 Philipp_Lenard

.

Zajmował się badaniem właściwości promieniowania kanalikowego (zob. historia spektrometrii mas) i elektronów pochodzących ze zjawiska fotoelektrycznego, obliczył rozmiar elektronu, odkrył zjawisko nierównomiernego rozłożenia dodatniego ładunku w atomie (ale nie wyprowadził z tego faktu pojęcia jądra atomowego), odkrył polaryzację ładunku w kroplach deszczu (tzw. efekt Lenarda). Szczególnie duże znaczenie miały jego prace dotyczące zewnętrznego zjawiska fotoelektrycznego. W 1902 zapoczątkował badanie przenikania elektronów przez materię.

Lenard znany był ze swych antysemickich i faszystowskich poglądów. Po przegranej przez Niemcy I wojnie światowej, traktacie wersalskim i powstaniu republiki weimarskiej, fanatyczny monarchista Lenard już od początku lat dwudziestych XX w. przypisywał klęskę Niemiec „spiskowi żydowskiemu”. Wprowadził pojęcie „fizyka aryjska”, uczestniczył w badaniach nad skonstruowaniem niemieckiej bomby atomowej. Był fanatycznym nacjonalistą, współpracował z reżimem Hitlera[3][4][5].

W roku 1929 opublikował książkę Große Naturforscher (Wielcy badacze natury), w której propagował pojęcie aryjskiej fizyki niemieckiej. W roku 1936 wydał czterotomowy podręcznik Deutsche Physik (Fizyka niemiecka), w którym zwalczał stworzone przez Alberta Einsteina teorię względności i mechanikę kwantową jako naukę żydowską


Albert Einstein w 1921 r.  Albert_Einstein

Einstein wyjaśnił zaobserwowany w 1888 roku przez Philipa Lenarda efekt fotoelektryczny przyjmując, iż światło oddziałuje z materią w postaci porcji energii nazwanych później fotonami. W 1922 (za rok 1921) Einstein otrzymał Nagrodę Nobla „za zasługi dla fizyki teoretycznej, szczególnie za odkrycie praw rządzących efektem fotoelektrycznym”. Stało się to tak późno, ponieważ większość nominacji jako uzasadnienie podawała sformułowanie przez Einsteina teorii względności, która według komitetu noblowskiego nie była wystarczająco potwierdzona doświadczalnie.


.Robert Millikan (1891) Robert_Millikan

 Amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w roku 1923 za wyznaczenie ładunku elementarnego i prace nad zjawiskiem fotoelektrycznym


Wilhelm Röntgen w 1901 (powyżej) i jego podpis (poniżej)  Wilhelm Röntgen

W 1895 odkrył nowy typ promieniowania. Promienie te zostały nazwane od nazwiska odkrywcy promieniami Roentgena. Za to odkrycie w roku 1901 został uhonorowany pierwszą Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki. Innymi tematami jego prac były krystalografia i fizyka płynów. Nazwa promieniowanie X lub promienie X jest używana w większości krajów (w tym anglosaskich – X-rays), jednak m.in. w Polsce i Niemczech nazywane sąpromieniowaniem rentgenowskim (promieniowaniem Röntgena lub Roentgena).

Na jego cześć jednostkę dawki promieniowania jonizującego nazwano rentgenem. Również przyrządy do prześwietleń wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie –aparaty rentgenowskie – nazywa się po prostu rentgen (RTG).

Od 1 listopada 2004 jego nazwisko znalazło się również w nazwie pierwiastka chemicznego roentgen (l.a. 111), znanego wcześniej jako unununium.


Arthur Holly Compton Arthur_Compton

Amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Po ukończeniu studiów, około 1918 roku, rozpoczął eksperymenty z promieniowaniem rentgenowskim, które doprowadziły do odkrycia zjawiska nagrodzonego Nagrodą Nobla w roku 1927. Zostało ono nazwane jego nazwiskiem – zjawisko Comptona, efekt Comptona.

W roku 1941 A.H. Compton pomagał w pracach nad uzyskaniem wystarczających ilości uranu, potrzebnej do budowy bomby atomowej.W czasie II wojny światowej był szefem Laboratorium Metalurgicznego w Uniwersytecie Chicagowskim. Wiele z osiągnięć kierowanej przez niego grupy naukowców wykorzystał Enrico Fermi do uruchomienia w roku 1942 pierwszego reaktora jądrowego


Louis de Broglie Louis_de_Broglie

W odróżnieniu od swojego brata, który był głównie fizykiem eksperymentalnym, Louis interesował się raczej fizyką teoretyczną. W 1924 napisał doktorat na tematRecherches sur la théorie des quanta (Badania nad teorią kwantową)[1], w którym zaprezentował swoją teorię falowych właściwości cząstek fale de Broglie'a, opierając się na pracach Einsteina i Plancka o dualizmie korpuskularno-falowym. Pracował od 1928 jako profesor fizyki w Paryżu. De Broglie rozwinął w późniejszym okresie swoją hipotezę, formułując ostatecznie hipotezę de Broglie'a. W 1929 otrzymał Nagrodę Nobla za swoje badania, praktyczne zastosowanie teorii de Broglie'a pozwoliło między innymi na zbudowanie mikroskopu elektronowego. Od 1932 pracował na Sorbonie.

Późniejsze jego prace dotyczą: teorii elektronów, budowy jądra atomu, zastosowań mechaniki falowej do fizyki jądrowej, fizyki relatywistycznej oraz rozprzestrzeniania się fal elektromagnetycznych.

W 1935 Uniwersytet Warszawski przyznał mu tytuł doctora honoris causa.


Clinton Joseph Davisson (1937) – zdjęcie z notki noblowskiej[1]  Clinton_Joseph_Davisson Lester_Germer

W roku 1919 rozpoczął serię eksperymentów, które w roku 1927 przyniosły odkrycie dyfrakcji elektronów w kryształach (część z tych prac prowadził wspólnie z Lesterem Germerem). Za to odkrycie otrzymał w roku 1937, jako pracownik Bell Telephone Laboratories, Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki

 



Ernest_Rutherford

 wykonał „eksperyment Rutherforda”, zaliczany do dziesięciu najpiękniejszych eksperymentów z fizyki. Cząstki alfa przepuścił przez bardzo cienką złotą folię. Rozkład kątowy rozproszonych cząstek skłonił Rutherforda do wysnucia wniosku, że cała masa oraz dodatni ładunek atomu skupiony jest w bardzo niewielkiej objętości. W ten sposób potwierdził on eksperymentalnie istnienie jądra atomowego.

Badając zachowanie pierwiastków radioaktywnych udowodnił, że źródłem promieniowania tych pierwiastków jest spontaniczny rozpad promieniotwórczy. W roku 1908 otrzymał za to odkrycie Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.

Kolejnym osiągnięciem Rutherforda było dokonanie przemiany atomów azotu w atomy tlenu.


Henri Becquerel  Henri_Becquerel (pierwotne odkrycie)

W 1896 Becquerel przez przypadek odkrył zjawisko radioaktywności, gdy badał fluorescencję ruduranu. Powtarzając eksperymenty, które przeprowadził Wilhelm Röntgen, zawinął fluorescencyjny minerał, będący rudą uranu, w materiał światłoczuły oraz czarny materiał nie przepuszczający światła. Zanim jednak zdjął czarną okrywę, by wystawić kliszę na światło fluorescencyjne, odkrył, że jest ona już całkowicie zaczerniona. Odkrycie to przyniosło mu Nagrodę Nobla z fizyki w 1903, wspólnie z Piotrem i Marią Curie. Od nazwiska naukowca pochodzi jednostka radioaktywności bekerel.