Izotopy kosmogeniczne
Izotopy kosmogeniczne wytwarzane są głównie w górnych warstwach atmosfery. Jądra atomów atmosfery są bombardowane cząstkami pochodzącymi z promieniowania kosmicznego. Głównymi składnikami tego promieniowania są protony i cząstki alfa o bardzo wysokich energiach dochodzących do 1019eV. Zderzając się z atomami w atmosferze ziemskiej powodują ich rozbijanie (spalację). Powstają również różne cząstki wtórne np. neutrony i protony które oddziaływują z jądrami gazów atmosferycznych. W wyniku wywołanych przez te zderzenia reakcji jądrowych powstają promieniotwórcze izotopy kosmogeniczne.
Niektóre z takich krótkotrwałych izotopów (tabela 4) wykorzysuje się do datowania młodych utworów geologicznych, a także obiektów palentologicznych i archeologicznych. Sporód izotopów kosmogenicznych największe znaczenie praktyczne ma radiowęgiel 
| Izotop | Czas połowicznego rozpadu W LATACH | Rodzaj rozpadów | Emax w keV | Zakres wiekowy datowań |
|---|---|---|---|---|
 |
12,43 |  |
18,6 | około 100 |
 |
1,6×106 | |
555 | (0,1÷15,0)×106 |
|
5730 | |
158 | 300÷50 000 |
 |
2,60 | , K |
1280 | 1÷30 |
 |
7,16×105 |  |
1170 | (0,1÷5)×106 |
 |
3,01×105 | , K |
714 | (0,1÷3)×106 |
 |
269 | |
565 | 100÷2000 |
 |
1,03×105 | K | - | (20÷400)×103 |
 |
2,10×105 | K | - | (0,5÷1)×106 |
 |
1,57×107 | |
150 | (3 80)×106 |
Tabela 4. Niektóre izotopy kosmogeniczne wykorzystywane do datowania
 |
 |
 |
 |