
|
FAKTY I LUDZIE
WILHELM CONRAD ROENTGEN (1845-1923)

Rys.: [12] Internet.
Urodził się 27 marca 1845 roku w Dolnej Nadrenii w miasteczku Lennep.
W roku 1868 uzyskał dyplom inżyniera mechanika. Kilka miesięcy później został asystentem profesora Augusta Kundta. Pod opieką
tego fizyka Roentgen wykonał pracę doktorską na temat gazów.
W 1872 roku profesor Kundt został powołany na katedrę fizyki uniwersytetu w Strasburgu. Roentgen towarzyszył swemu mistrzowi i
dalej kontynuował swoje badania. Uniwersytet nadał mu tytuł docenta, mimo iż nie miał matury.
W 1879 r. Roentgen został profesorem zwyczajnym fizyki doświadczalnej w Giessen w Hesji. Tematyka jego dziesięcioletnich badań
obejmowała szeroki zakres zagadnień fizyki. Jego najbardziej znaną pracą z tego okresu jest odkrycie polaryzacji wywoływanej w
dielektrykach przez pole magnetyczne (prądy Roentgena).
W 1888 roku objął kierownictwo Instytutu Fizyki na uniwersytecie w Würzburgu. Sześć lat później został jego rektorem. W tym to
uniwersytecie dokonał swojego największego odkrycia.
Na początku października w 1895 roku rozpoczął badania promieni katodowych w wysokiej próżni w rurze Crookesa. Wiadomo było
wtedy, że promienie katodowe potrafią przenikać przez cienkie blaszki metalowe. Gdy w rurze Crookesa część szklanej ścianki
naprzeciw katody zastąpiono wtopioną w szkło cienką blaszką glinową, przepuszczała ona promienie katodowe na zewnątrz. Badając
promienie katodowe w rurze i poza nią stwierdzono, że wzbudzają fluorescencję.
Pewnego popołudnia Roentgen postanowił sprawdzić, czy zwykła ścianka szklana również przepuszcza promienie katodowe. Aby światło
rurki nie przeszkadzało w zaobserwowaniu ewentualnych zjawisk świetlnych Roentgen pokrył rurę czarnym pudłem kartonowym i
szczelnie zasłonił okna. Nieoczekiwanie zauważył fluorescencję płytki pokrytej kryształkami BaPt(CN)4, która leżała przypadkowo
na ławce. Promienie katodowe nie był odpowiedzialne za fluorescencje ekranu; odległość między ekranem i rurą Crookesa była zbyt
duża(wynosiła ponad metr). Fluorescencję ekranu wywołał inny czynnik wydostający się z rury. Roentgen odkrył przypadkowo nowe
zjawisko. Było to 8 listopada 1895 roku. Świecenie ekranu utrzymywało się, gdy go Roentgen odsunął na odległość około dwóch
metrów. Ekran świecił nawet wtedy, gdy między nim a źródłem promieni katodowych badacz umieszczał różne przedmioty. Nie miał
wątpliwości, że to nowy rodzaj promieni niewidzialnych, które nazwał promieniami X. Można sobie wyobrazić przerażenie uczonego,
gdy na ekranie ujrzał rękę szkieletu. Był to obraz jego własnej ręki: cień jej kośćca. Do historii przeszło wykonane 22 grudnia
w ciągu 15 minutowej ekspozycji zdjęcie ręki żony Roentgena. Na zdjęciu tym widoczny jest na jednym palcu cień pierścienia.

Rys.: [12] Internet.
23 stycznia 1896 roku na posiedzeniu naukowym towarzystwa Fizykalno-Lekarskiego w Würzburgu Roentgen zreferował swoje odkrycie.
Sfotografował w promieniach X rękę wybitnego anatoma Rudolfa von Köllikera, który zaproponował, by promienie X nazwano
promieniami Roentgena.
Niezwykłe właściwości tych promieni wywołały wielkie zainteresowanie i fascynację zarówno w świecie naukowym jak i wśród
publiczności. Świat lekarski szybko przyswoił sobie nieocenione narzędzie diagnostyczne i rozszerzał zakres jego stosowania.
Wkrótce odkryto również działanie biologiczne promieni X.
W roku 1896 ukazało się 1044 publikacji na temat promieni X.
W 1901 roku Roentgen został laureatem nagrody Nobla w dziedzinie fizyki.
Roentgen zmarł 10 lutego 1923 roku [1,12].
Na górę
|