
|
FAKTY I LUDZIE
IRENE JOLIOT-CURIE (1897-1956)

Rys.: [12] Internet.
Irena Curie, córka sławnych uczonych Piotra i Marii Curie, urodziła się w Paryżu 12 września 1897 roku.
W 1914 roku ukończyła szkołę średnią w Paryżu i rozpoczęła studia wyższe na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Paryskiego. W połowie 1916 roku Irena Curie przerwała studia, by wstąpić do służby radiologicznej francuskiego Czerwonego Krzyża, zorganizowanej przez Marię Skłodowską-Curie. Młoda dziewczyna towarzyszyła matce jako sanitariuszka-radiolog w ambulansach frontowych. Uczestniczyła też w instalowaniu aparatury rentgenowskiej i szkoleniu techników do jej obsługi.
W 1918 roku Irena Curie wznowiła studia i jednocześnie została współpracownikiem matki, Marii Skłodowskiej-Curie, początkowo na stanowisku technika-laboranta w paryskim Instytucie Radowym, a kilka lat później awansowała na asystentkę.
W 1921 roku, mając już licencjat z fizyki i licencjat z matematyki, Irena Curie ogłosiła swą pierwszą pracę badawczą: metodami klasycznej chemii wyznaczyła masę atomową chloru pochodzącego z różnych minerałów.
W dalszych pracach młoda badaczka zajmowała się chemią pierwiastków promieniotwórczych. Opracowała aparaturę do pomiaru promieniotwórczości substancji używanych w rolnictwie. Aparatura składała się z komory jonizacyjnej połączonej z elektroskopem. Później, współpracując z matką, Irena Curie przystąpiła do systematycznych badań cząstek α wysyłanych przez polon, posługując się komorą jonizacyjną i komorą Wilsona. Wyznaczyła liczbę cząstek α emitowanych przez preparaty polonowe o określonej aktywności, zmierzyła ich zasięg i energię, badała jonizację wywołaną przez cząstkę α wzdłuż jej toru.
Zespół tych badań stanowił podstawę pracy doktorskiej Ireny Curie, ogłoszonej i obronionej w 1925 roku.
9 października 1926 roku Irena Curie poślubiła o dwa i pół roku młodszego od siebie Fryderyka Joliot, inżyniera fizyka.
W ciągu 34 lat swej działalności naukowej Irena Joliot-Curie ogłosiła drukiem, jako autorka lub współautorka, 76 oryginalnych prac badawczych, w tym 33 wspólnie z mężem.

Irena i Fredric Joliot-Curie Rys.: [12] Internet.
W 1946 roku Irena Joliot-Curie napisała monografię o promieniotwórczości, która ukazała się także w przekładzie polskim pt. "Naturalne pierwiastki promieniotwórcze" (PWN, Warszawa 1956 r.).
Po śmierci Marii Skłodowskie-Curie Irena przejęła wiele jej funkcji. W 1946 roku została dyrektorem Instytutu Radowego. W tym samym roku Irena Joliot-Curie została mianowana profesorem zwyczajnym fizyki ogólnej i promieniotwórczości na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Paryskiego.
Irena Joliot-Curie od młodych lat poświęcała się działalności społeczno-politycznej. Już w czasie studiów uniwersyteckich wstąpiła do Związku Kobiet Francuskich, by walczyć o równouprawnienie swej płci. W czasie II wojny światowej brała udział w ruchu oporu. W latach 1946-1951 wchodziła w skład francuskiego Komisariatu Energii Atomowej.
Za zasługi naukowe wiele uniwersytetów nadało jej doktorat honorowy: uniwersytet w Edynburgu (1939), w Oslo (1946), w Sofii (1948), w New Delhi (195), uniwersytet w Lublinie, noszący imię jej matki (1950), Uniwersytet Jagielloński w Krakowie (1951). Została członkiem licznych akademii nauk: Akademii Nauk Indii (1935), Królewskiej Akademii Medycyny w Belgii (1938), Polskiej Akademii Umiejętności (1947), Akademii Nauk w ZSRR (1947), Berlińskiej Akademii Nauk (1950), Polskiej Akademii Nauk (1954).
Wieloletni kontakt z substancjami promieniotwórczymi nie pozostał bez skutków ujemnych dla zdrowia: 17 marca 1956 roku Irena Joliot-Curie zmarła na anemię złośliwą [1,12].
Na górę
|