
|
FAKTY I LUDZIE
ERNEST RUTHERFORD (1871-1937)

Rys.: [12] Internet.
Ernest Rutherford urodził się 30 sierpnia 1871 roku w Nowej Zelandii.
W 1890 roku wstąpił na uniwersytet Cantenbury College w Christchurch. W laboratorium profesora A. W. Bickertona Rutherford wykonał swoją pierwszą pracę badawczą. Jej tematem była magnetyzacja żelaza pod wpływem wyładowań elektrycznych wielkiej częstości.
Rutherford włączył się do badań promieniotwórczości. W wyniku długotrwałych badań właściwości promieni wysyłanych przez preparat uranowy,, badacz wyróżnił dwa rodzaje promieniowania, w różnym stopniu pochłaniane przez materię, z których jeden nazywa promieniami α, a drugi promieniami β .
W 1898 roku został mianowany profesorem fizyki na Uniwersytecie McGill w Montrealu. Tu rozwinął badania promieniotwórczości.
Rutherford wraz z Sooddym wykazali, że tor wydziela gaz promieniotwórczy, lecz również stwierdzili, iż spadek aktywności w zależności od czasu ma charakter wykładniczy i wyznaczyli okres połowicznego zaniku emanacji, jak nazwali ten gaz, będący nowym pierwiastkiem. Badacze udowodnili doświadczalnie, że tor X (izotop radu) przekształca się w samorzutnie w emanację oraz uran i rad przekształcają się samorzutnie w inne pierwiastki.
W 1908 roku Ernest Rutherford otrzymał nagrodę Nobla z chemii za odkrycia dotyczące przemian pierwiastków promieniotwórczych i za ich identyfikację chemiczną.
Innym obiektem badań Rutherforda i jego współpracowników były promienie α. Przeprowadzone badania potwierdziły, że cząstka α jest dwuwartościowym jonem dodatnim helu.
Przy rozpraszaniu cząstek α, przechodzących przez cienkie folie metalowe, niektóre z tych cząstek ulegają odchyleniu od biegu pierwotnego. Odchylenia te nie dawały się wytłumaczyć na gruncie modelu Thomsona. Aby gwałtownie zmienić kierunek biegu cząstki α, pędzącej z wielką prędkością w ciągu krótkiego czasu, musi działać potężna siła elektrostatyczna wywierana na cząstkę α przez naładowane cząstki znajdujące się wewnątrz atomu. Wielkie odchylenie toru cząstki α musi być spowodowane przez ładunek dodatni, skoncentrowany w bardzo małej objętości, przy czym jednocześnie musi być w tym obszarze skupiona znaczna masa. Analizując to Rutherford doszedł do wniosku, że atom ma budowę ażurową. We wnętrzu atomu mającego średnicę rzędu 10-10 metra znajduje się cząstka o średnicy rzędu 10-14 metra, w której to cząstce skupiona jest prawie cała masa atomu i cały dodatni ładunek elektryczny. Było to odkrycie jądra atomowego i tym samym narodziny fizyki jądrowej.
Odkrycie to Rutherford po raz pierwszy zakomunikował 7 marca 1911 roku na posiedzeniu Manchesterskiego Towarzystwa Literackiego i Filozoficznego.
Odkrywszy jądro atomowe, Rutherford zastąpił model Thomsona przez model planetarny.
Warto wspomnieć, iż dwunastu współpracowników Rutherforda otrzymało nagrodę Nobla (np.: Cockcroft i Walton, Piotr Kapica).
Ernest Rutherford zmarł 19 października 1937 roku. Był obsypany najwyższymi zaszczytami (był m. in. Członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności) [11].
Na górę
|